Body shaming-Ντρέπομαι για το σώμα μου

1 ελάχ χρόνος διαβασματός

Η ντροπή -shaming- είναι ένα πάρα πολύ κοινό συναίσθημα. Πολλοί άνθρωποι, το έχουν αισθανθεί. Η νούμερο ένα πηγή ντροπής για τις γυναίκες είναι το σχήμα του σώματος τους και το βάρος τους. Δε δημιουργεί λοιπόν έκπληξη το γεγονός ότι οι περισσότερες γυναίκες αισθάνονται άβολα σχετικά με το σώμα τους και πολλές από αυτές κάνουν μακροχρόνιες δίαιτες για να αλλάξουν το σώμα τους και να νοιώσουν καλύτερα μέσα σε αυτό. Αλλά πώς έφτασαν σε αυτή την κατάσταση, ώστε να αισθάνονται τόση ντροπή για το σώμα τους; Πιο σημαντικό θα ήταν να δούμε, τι μπορούμε να κάνουμε ώστε να το ξεπεράσουν αυτό, ώστε να δημιουργήσουμε μια πιο θετική εικόνα για το σώμα.

Ας δούμε πρώτα τι είναι ντροπή. Η ντροπή είναι μια έντονη αίσθηση ότι με κάποιο τρόπο κάτι πάει στραβά πάνω μας και πρέπει να το διορθώσουμε για να είμαστε αποδεκτοί και να μας αγαπούν. Ως εκ τούτου, συνδέουμε αυτό που μας κάνει να νοιώθουμε ντροπή με την ανάγκη μας να πάρουμε αγάπη, ασφάλεια και ευτυχία που τόσο βαθιά επιθυμούμε.

Τα έντονα συναισθήματα της ντροπής για το σώμα, σε μεγάλο βαθμό, μπορούν να αποδοθούν στις στενές αντιλήψεις και τις προσδοκίες που τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και η δυτική κουλτούρα περί ομορφιάς μεταδίδουν για το πως πρέπει να φαίνεται ένα αποδεκτό ή επιθυμητό σώμα. Αυτά τα μη ρεαλιστικά ιδεώδη οδηγούν πολλές γυναίκες να υποφέρουν και τις αποδυναμώνουν.

Το Fat-shaming είναι ένας όρος που αναφέρεται στην πράξη του εξευτελισμού ή της ταπείνωσης κάποιου που κρίνεται ότι είναι παχύσαρκος ή υπέρβαρος, κάνοντας του επικριτικά σχόλια σχετικά με το μέγεθός τους ή κοροϊδεύοντας τον, προκαλώντας μείωση της αυτοεκτίμησης και του αυτοσεβασμού.

Περισσότεροι από 2 δισεκατομμύρια ενήλικες και παιδιά παγκοσμίως είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι. Αυτό μπορεί να οριστεί από το γεγονός ότι έχουν μεγαλύτερο βάρος από το κανονικό. Αυτό συνήθως προσδιορίζεται από το B.M.I.( Δείκτης Μάζας Σώματος-ΔΜΣ).

Πολλοί άνθρωποι παίρνουν το ΔΜΣ πολύ σοβαρά, αλλά είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι ο υπολογισμός του Δ.Μ.Σ. δεν λαμβάνει υπόψη το φύλλο ή τη σύσταση του σώματος. Επιπλέον υπάρχουν κάποιοι που τους αρέσουν εκείνοι που δεν είναι αδύνατοι.

Γιατί οι άνθρωποι γελοιοποιούν;
Όταν οι άνθρωποι κάνουν διακρίσεις εναντίον εκείνων που έχουν επιπλέον βάρος ή ογκώδες σχήμα, δεν ανησυχούν για την υγεία ή την ευημερία του ατόμου. Οι άνθρωποι διασκεδάζουν και γελοιοποιούν όσους είναι διαφορετικοί και μερικές φορές περισσότερο ανασφαλείς από αυτούς.

Ποια είναι η πλειοψηφία των ανθρώπων που γελοιοποιούν;

Αδύνατοι ή καλλίγραμμοι νεαροί άνδρες και γυναίκες με χαμηλή αυτοεκτίμηση. Βλέπουμε καθημερινά να γίνεται κριτική στα μέσα ενημέρωσης για το πάχος ή το σχήμα του σώματος. Μεγάλο μέρος των μέσων μαζικής ενημέρωσης δείχνει ότι οι πολύ λεπτοί άνθρωποι είναι υγιείς και χαρούμενοι, και οι πιο γεμάτοι άνθρωποι είναι λυπημένοι και μόνοι. Την ίδια στιγμή που το αντρικό σώμα με κοιλίτσα θεωρείται σέξι και στα καταστήματα με αντρικά ήδη το σχήμα σώματος αναφέρεται στο «ψηλός και ογκώδες», για τις γυναίκες ισχύει το Plus size, όταν η κοιλιά και η περιφέρεια είναι φαρδιές.

Πώς έγινε αποδεκτό αυτό;
Είμαστε συνηθισμένοι να βλέπουμε αδύνατες γυναίκες στην τηλεόραση και στα περιοδικά. Ακόμα και τα μοντέλα, τα reality shows κ.τ.λ. προβάλουν γυναίκες με “την τέλεια εικόνα”. Βλέπουμε τα μοντέλα που πρέπει να είναι κάτω από ένα ορισμένο βάρος και σχήμα σώματος για να είναι επιλέξιμες στις πασαρέλες και στις φωτογραφίσεις.

Τι μήνυμα περνάει αυτό στα σημερινά παιδιά;

Ότι πρέπει να φαίνονται τέλεια, ότι το πολύ αδύνατο είναι ο τέλειος τύπος σώματος και το να είναι έτσι θα τους ανοίξει πόρτες. Όταν ένα παιδί γίνεται υπέρβαρο, αισθάνεται ντροπή με χαμηλή αυτοαξία, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε χαμηλές ακαδημαϊκές επιδόσεις και ψυχολογικά προβλήματα.
Η εικόνα του σώματος επηρεάζει σημαντικά την αυτοεκτίμηση. Όταν πιστεύουμε ότι φαινόμαστε καλά, αισθανόμαστε καλά. Τι γίνεται όμως αν δεν αισθανόμαστε ποτέ ότι φαινόμαστε καλά; Γινόμαστε ανασφαλείς και αμήχανοι.

Στην πραγματικότητα, η “μέση Ελληνίδα” χωρά σε μέγεθος medium ή large. Το πρόβλημα είναι ότι οι γυναίκες του “μέσου ελληνικού” μεγέθους δεν είναι μοντέλα. Πολλά μοντέλα που βλέπουμε στα περιοδικά και στην τηλεόραση είναι μεγέθους xsmall ή μεγέθους small. Αυτό δείχνει τη διαφορά μεταξύ ενός μοντέλου και του μέσου όρου γυναίκας. Ωστόσο, πολλά παιδιά παρανοούν και θεωρούν τα μοντέλα ως τον μέσο όρο. Το βάρος μπορεί να προσδιοριστεί από το περιβάλλον, το μεταβολισμό, το οικογενειακό ιστορικό, τα γονίδια και τις συνήθειες. Προβλήματα υγείας μπορούν να αυξήσουν το βάρος ενός ατόμου. Ορισμένα από αυτά αναφέρουν τον υποθυρεοειδισμό και τα συναφή μεταβολικά σύνδρομα, το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, το σύνδρομο Cushing (υπερπαραγωγή κορτιζόλης από τα επινεφρίδια), καθώς επίσης και η λήψη αντικαταθλιπτικών, στεροειδών(οι συνθετικές μορφές της κορτιζόνης), κλπ.
Η παχυσαρκία είναι γεγονός ότι μπορεί να προκαλέσει προβλήματα υγείας. Μερικά από αυτά περιλαμβάνουν τη στεφανιαία νόσο, την υψηλή αρτηριακή πίεση, τον διαβήτη τύπου 2, προβλήματα αναπνοής, ορισμένους τύπους καρκίνου, ψυχολογικά προβλήματα και σοβαρή αρθρίτιδα. Επίσης το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών συνδέεται με την παχυσαρκία στην εφηβεία.

Τι θα μπορούσατε να κάνετε αν σχολιάζουν κάποιοι  το βάρος σας;

Η ομορφιά δεν έχει καμία σχέση με το μέγεθος που φοράτε. Προσκαλέστε αυτούς τους ανθρώπους σε συζήτηση και μην ανεχτείτε τέτοιου είδους συμπεριφορές. Μην συγκρίνετε τον εαυτό σας με κανέναν άλλον και μην ανησυχείτε τι λένε οι άλλοι. Αυτό που έχει σημασία είναι πώς βλέπετε τον εαυτό σας και πώς αισθάνεστε για αυτόν. Αποδεχτείτε το σώμα σας όπως είναι. Αν δεν σας αρέσει το σώμα σας, υπάρχουν πολλές επιλογές για να κάνετε μια θετική αλλαγή στη ζωή σας. Η παχυσαρκία μπορεί να μειώσει την ποιότητα ζωής ενός ατόμου, επομένως είναι καλύτερο να σας δει κάποιος γιατρός να ανακαλύψει τυχόν προ υπάρχουσες ιατρικές παθήσεις πριν από τη δίαιτα. Μόλις εξασφαλίσετε ότι είστε υγιείς, θέστε στόχους, ξεκινήστε μια δίαιτα, ενεργοποιηθείτε, βγείτε έξω και διασκεδάστε! Αποφύγετε τις συζητήσεις για δίαιτες και βάρος. Γίνετε περήφανοι για το σώμα σας.

Οι περισσότεροι αρχίζουμε να βλέπουμε το σώμα μας ως κάτι κακό και μη αγαπητό. Κάνοντας αυτό, διαχωρίζουμε τον εαυτό μας από το σώμα μας. Αντί να είμαστε συνδεδεμένοι με αυτό, αποσυνδεόμαστε και ξοδεύουμε προσπαθώντας να το ελέγξουμε.

Δύο από τους κυρίαρχους τρόπους που προσπαθούμε να ελέγξουμε το σώμα μας είναι μέσω της έντονης άσκησης και της δίαιτας. Όταν δεν μπορούμε να υποβληθούμε σε αυτοπεριορισμούς και υποκύπτουμε στις ορέξεις μας, το χαρακτηρίζουμε ως “αδύναμη θέληση”. Αυτό αυξάνει περαιτέρω την ντροπή μας και ο φαύλος κύκλος συνεχίζεται.

Η ντροπή για το σώμα δεν περιορίζεται μόνο στο μέγεθος και το σχήμα. Μπορούμε επίσης να νιώθουμε ντροπή εξαιτίας της σεξουαλικότητας και του φύλου μας. Οι στρατηγικές που χρησιμοποιούμε για να αντιμετωπίσουμε τη ντροπή μας είναι η αποσύνδεση και ο έλεγχος.
Εάν κινούμαστε γύρω από την αίσθηση ντροπής για το σώμα μας για οποιονδήποτε από αυτούς τους λόγους, η εικόνα μας για το σώμα μας είναι διαστρεβλωμένη και αρνητική.

Αλλά εδώ υπάρχει ένα καλό νέο … η εικόνα του σώματος είναι ακριβώς αυτό: είναι μια εικόνα.

Είναι ο τρόπος που φανταζόμαστε ότι το σώμα μας είναι. Και ακριβώς όπως μπορούμε να δημιουργήσουμε μια αρνητική εικόνα του σώματος, μπορούμε επίσης να αναδημιουργήσουμε μια πιο όμορφη εικόνα, χωρίς να χρειάζεται να αλλάξουμε το ίδιο το σώμα.
Έτσι, με την οπτική να παίρνουμε τα πράγματα στα χέρια μας και να ενδυναμώνουμε τον εαυτό μας, αφήνουμε αυτό το είδος του πόνου που είναι εντελώς προαιρετικό.

Υπάρχουν 4 τρόποι να αρχίσετε να αλλάζετε τον τρόπο που βλέπετε το σώμα σας και να διώξετε τη ντροπή:
1. Απολαύστε και αποδεχτείτε το σώμα σας όπως είναι τώρα.
2. Ξαναμπείτε με χαρά στο σώμα σας.
3. Περιορίστε την έκθεσή σας στα media.
4. Προσθέστε περισσότερη χαρά και ευχαρίστηση καθημερινά.

Αγαπώντας την εικόνα που βλέπουμε και απομακρύνοντας την ανάγκη να “διορθώσουμε” τους εαυτούς μας, μπορούμε να αρχίσουμε να ξαναβλέπουμε το σώμα μας ως ολόκληρο και αγαπητό. Μπορούμε να ξεκινήσουμε να περπατάμε στο δρόμο με μεγαλύτερη ευτυχία και αυτοπεποίθηση, ξεφεύγοντας από τις αλυσίδες της ντροπής.

Δέσποινα Δριβάκου
Ψυχολόγος Msc, Phd.c.
Συστημική Οικογενειακή θεραπεύτρια